Sâm cau hay còn có tên gọi khác là ngải cau, thài léng, cồ nốc lan, sọng ca, nam sáng ton, tiên mao,… là một loài thực vật có hoa. Sâm cau được biết đến là một vị thuốc có tác dụng chữa nhiều bệnh tật rất hiệu quả. Để giúp mọi người hiểu rõ hơn về loại thuốc quý này, bài viết: Sâm cau có tác dụng gì, chữa bệnh gì ? dưới đây xin chia sẻ một số thông tin. Mời bạn cùng đón xem!
Tìm hiểu cây sâm cau
Sâm cau thường được tìm thấy nhiều ở các tỉnh phía Bắc, đặc biệt trên các đồi cỏ ven rừng núi. Một số tỉnh như Lào Cai, Hòa Bình, Lạng Sơn, Điện Biên,… có rất nhiều sâm cau mọc và được người dân đưa vào sử dụng làm thuốc chữa bệnh tốt.
Là loại cỏ, cao khoảng 40cm hay hơn, thân ngầm hình trụ dài (thường gọi là củ). Lá hình mác hẹp, hai đầu nhọn, dài 15-40cm, rộng 12-35mm, cuống dài 10cm, trông gần giống lá cau (nên có tên là sâm cau). Hoa màu vàng, mọc thành từng cụm, không cuống, trên một trục ngắn, nằm trong bẹ lá.
Củ sâm cau chính là bộ phận được sử dụng làm thuốc. Hàng năm vào tháng 11 người dân đi đào lấy củ về thái mỏng phơi khô làm thuốc, có thể dùng tươi để ngâm rượu. Củ sâm cau có vỏ màu đỏ, thịt bên trong có màu trắng, khi phơi củ sâm có mùi thơm ngậy.
Tác dụng của sâm cau trong đông y
Sâm cau có vị cay, tính ấm, có độc; vào 3 kinh Thận, Can và Tỳ. Có tác dụng làm ấm thận (ôn thận), mạnh gân cốt (tráng gân cốt), trừ hàn thấp. Chủ trị liệt dương, yếu sinh lý, tinh lạnh, tiểu tiện không cầm được, băng lậu, ngực bụng lạnh. Đồng bào ít người ở các tỉnh miền núi phía Bắc nước ta thường dùng rễ cây này làm thuốc bổ nên mới gọi là Sâm, vì lá cây giống lá Cau nên mới có tên gọi là Sâm cau.
Kết quả nghiên cứu hiện đại cho thấy sâm cau có tác dụng tăng cường miễn dịch, nâng cao khả năng thích nghi của cơ thể trong điều kiện thiếu ô-xy; trấn tĩnh trung khu thần kinh; có tác dụng như hormone sinh dục nam (thí nghiệm tiêm cồn thuốc sâm cau cho chuột cống đã bị cắt 2 tinh hoàn, với liều 10g/kg, thấy trọng lượng của túi tinh tăng lên rõ ràng).
Phân loại sâm cau
Hiện nay có 2 loại sâm cau: củ sâm cau rừng tự nhiên và củ sâm cau rừng được chồng canh tác trên các đồi núi.
+ Củ sâm cau rừng tự nhiên: là sản phẩm từ cây sâm cau được mọc tại đồi núi tự nhiên, không được con người chăm sóc, các đặc tính tự nhiên sẽ tạo ra củ sâm cau rừng có chất lượng tốt, hàm lượng chữa bệnh cao mà không chứa các chất kích thích tăng trưởng. Đặc biệt củ sâm cau rừng tự nhiên rất hiếm, không phải lúc nào có. Khi người ta phát hiện ra củ sâm cau rừng tự nhiên, không phải cây sâm cau rừng tự nhiên nào cũng có thể thu hái được ngay mà phải đợi đến khi củ sâm cau rừng đạt tiêu chuẩn mới thu được sản phẩm chất lượng.
+ Củ sâm cau rừng trồng: được nhân giống, canh tác tại các đồi núi. Mặc dù có điều kiện khí hậu thổ nhưỡng tự nhiên tốt, nhưng do có sử dụng phân đạm, các chất kích thích để tăng trưởng. Thời gian thu hái được sâm cau tự nhiên ngắn, chất lượng, hàm lượng thuốc chứa trong củ sâm cau kém. Củ sâm cau rừng trồng không được chất lượng như củ sâm cau rừng tự nhiên. Do điều kiện được chăm sóc sử dụng các chất kích thích, phân đạm dẫn đến củ sâm cau rừng trồng vẫn tồn tại hóa chất không tốt
Sâm cau có tác dụng gì, chữa bệnh gì ?
Tác dụng của củ sâm cau trước tiên phải kể đến bổ thận tráng dương, tăng cường sinh lý ở cả nam và nữ. Đây là cây thuốc một người sử dụng nhiều người vui. Tuy nhiên có nhiều tác dụng của củ sâm cau rừng mà nhiều người không biết. Sau đây là một vài tác dụng của củ sâm cau rừng mà tôi sử dụng để chữa bệnh cho nhiều bệnh nhân trong gần 20 năm trong nghề.
Tác dụng của củ sâm cau rừng là chống oxy hóa, giúp người sử dụng củ sâm cau rừng nâng cao hệ miễn dịch tăng cường năng lực hoạt động của tuyến sinh dục nam. Cơ thể của người sử dụng củ sâm cau rừng có thể thích nghi với điều kiện thiếu dưỡng khí hoặc môi trường có nhiệt độ cao. Người sử dụng củ sâm cau rừng điều độ có được trái tim khỏe mạnh, mạch vành giãn ra, bảo vệ gan, kháng viêm, chống huyết khối. Đặc biệt, giúp cải thiện nàn da, tăng cường hoạt động cơ bắp, chống lão hóa, phòng chống đái tháo đường, ung thư cực kỳ hiệu quả khi sử dụng củ sâm cau rừng.
Cách ngâm rượu củ sâm cau
Ngâm rượu củ sâm cau rừng khô:
Đối với sâm cau rừng khô có hai cách ngâm đó chính là ngâm cả củ và ngâm theo cách lát mỏng. Đối với hai cách này chỉ khác nhau ở sản phẩm còn cách ngâm thì tương tự nhau. Đặc biệt ngâm rượu sâm cau khô tốt hơn là chúng ta ngâm rượu sâm cau tươi bởi quá trình bào chế sâm cau tươi thành sâm cau khô, sâm cau rừng sẽ chiết xuất ra các tinh chất giúp cho cải thiện xương khớp ở người già.
- Sử dụng rượu chúng ta mua để ngâm sâm cau, rửa sâm cau qua rượu đó. Không nên sử dụng 2 loại rượu trong quá trình ngâm rượu sâm khô.
- Cho sâm cau vào bình đã chọn theo tỷ lệ 1kg củ sâm cau khô tương ứng với 13 – 15 lít rượu là vừa, tỷ lệ như vậy sẽ cho chúng ta một bình ngâm rượu sâm cau bổ dưỡng.
- Đóng gói bình rượu kín để không bị mất mùi thơm. Sử dụng sau 100 ngày với củ sâm cau cả củ và 70 ngày đối với sâm sau lát mỏng. Ngâm rượu sâm cau càng lâu chúng ta càng có bình rượu ngon.
Ngâm rượu củ sâm cau rừng tươi:
Củ sâm cau rừng sau khi đã lựa chọn và chuẩn bị rửa sạch với nước lã dũng bàn trải đánh răng hoặc vật cọ sạch lớp đất chứa trên củ sâm cau. Tiếp đó ngâm củ sâm cau đã được rửa sạch vào với nước sạch tầm 30 – 40 phút. Sau thơi gian ngâm chúng ta vớt ra và để cho khô ráo sạch nước từ sâm cau.
Lấy bình ngâm rượu đã được chuẩn bị trước đó theo nguyên tắc 5kg sâm cau thì dùng từ 10 – 15 lít rượu. Chúng ta chọn bình cần chú ý bình có dung tích vừa đủ cho rượu đầy bình mà đúng tỷ lệ thì sẽ có bình rượu thơm ngon chất lượng. Đây là cách ngâm rượu sâm cau chuẩn nhất được sưu tâm từ dân gian. Khi củ sâm cau được xếp trong bình chúng ta đổ ngập rượu vào bình.
Hi vọng với bài viết: Sâm cau có tác dụng gì, chữa bệnh gì ? mang đến cho bạn đọc nhiều thông tin hữu ích để hiểu rõ hơn về loại thuốc quý này.